STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH i TECHNICZNYCH
W SOMPOLNIE
Podstawy prawne:
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U. z 2021 r. poz. 1249 oraz z 2023 r. poz. 289 oraz 535)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury ,,Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy ,,Niebieska Karta” (Dz. U. 2023 poz. 1870)
- Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny
i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2023 poz.1606)
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.)
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 900)
- Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1781)
- Konwencja o prawach dziecka (Dz.U.1991 nr 120, poz. 526)
- Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2012, poz.1169)
WPROWADZENIE
Nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego określiła warunki skutecznej ochrony małoletnich przed różnymi formami przemocy. Wprowadzone zmiany wskazują na potrzeb opracowania jasnych i spójnych standardów postępowania w sytuacjach podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich.
,,Standardy ochrony małoletnich” są jednym z elementów systemowego rozwiązania ochrony małoletnich przed krzywdzeniem i stanowią formę zabezpieczenia ich praw. Należy je traktować jako jedno z narzędzi wzmacniających i ułatwiających skuteczną ochronę małoletnich przed krzywdzeniem.
W konstruowaniu ,,Standardów ochrony małoletnich” przyjęto następujące założenia:
- w Zespole Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Sompolnie nie są zatrudniane osoby mogące zagrażać bezpieczeństwu małoletnich;
- wszyscy pracownicy potrafią zdiagnozować symptomy krzywdzenia małoletniego oraz podejmować interwencje w przypadku podejrzenia, że małoletni jest osobą krzywdzoną;
- podejmowane postępowanie nie może naruszać praw małoletniego;
- małoletni wiedzą, jak unikać zagrożeń w kontaktach z dorosłym oraz rówieśnikami;
- małoletni wiedzą, do kogo się zwracać i prosić o pomoc w sytuacjach dla nich trudnych;
- rodzice/opiekunowie prawni małoletnich poszerzają wiedzę i umiejętności o metodach wychowania bez stosowania krzywdzenia oraz potrafią uczyć zasad bezpieczeństwa.
Uwzględniając powyższe założenia niniejszy dokument określa zatem standardy ochrony małoletnich, stanowiące zbiór zasad i procedur postępowania w sytuacjach zagrożenia ich bezpieczeństwa. Jego najważniejszym celem jest ochrona małoletnich przed różnymi formami krzywdzenia oraz budowanie bezpiecznego i przyjaznego środowiska.
STANDARD OCHRONY MAŁOLETNICH
Preambuła
Zasadą obowiązującą pracowników Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Technicznych
w Sompolnie jest podejmowanie działań mających na celu ochronę godności dziecka
i poszanowanie jego praw. Każdy pracownik zobowiązany jest dbać o prawidłowy rozwój dzieci i przestrzegać zarządzeń i procedur określonych w niniejszym dokumencie. Pracownik Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Sompolnie, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych instytucji oraz swoich kompetencji.
Rozdział I
Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem,
a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich.
- §1
Zasady ogólne
- Zasadą, której przestrzeganie jest wymagane od personelu w odniesieniu do wszystkich
czynności podejmowanych przez personel w Zespole Szkół Ogólnokształcących
i Technicznych w Sompolnie (zwany dalej „zespołem”) jest działanie dla dobra małoletniego i w jego najlepszym interesie.
- Personel zespołu traktuje małoletniego z szacunkiem oraz uwzględnia jego godność
i potrzeby. - Personel zespołu działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych instytucji oraz swoich kompetencji.
- Niedopuszczalne jest podejmowanie jakichkolwiek czynności niedozwolonych określonych w niniejszej procedurze oraz w jakiejkolwiek formie.
- Zasady bezpiecznych relacji personelu z małoletnimi obowiązują wszystkich pracowników, pedagogicznych i niepedagogicznych, stażystów i wolontariuszy.
- §2
- Osoby wymienione w § 1 ust. 5 obowiązane są do utrzymywania profesjonalnej relacji
z małoletnimi i każdorazowego rozważenia, czy reakcja, komunikat bądź działanie wobec małoletniego są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe. - Osoby wymienione w § 1 ust. 5 obowiązane są do działania w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji własnego zachowania
§3
Zasady komunikacji
- Zasady komunikacji z małoletnim:
- w komunikacji z małoletnim zachowuj cierpliwość i szacunek;
- słuchaj uważnie małoletniego i udzielaj mu odpowiedzi adekwatnych do jego wieku
i danej sytuacji; - nie wolno zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać małoletniego; nie wolno krzyczeć na małoletniego w sytuacji innej niż wynikająca z zagrożenia bezpieczeństwa małoletniego lub innych osób.
§4
Zachowania niedozwolone wobec małoletnich
Nie wolno ujawniać informacji wrażliwych dotyczących małoletniego wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych małoletnich; obejmuje to wizerunek małoletniego, informacje o jego sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej.
- Nie wolno zachowywać się w obecności małoletnich w sposób niestosowny; obejmuje
to używanie wulgarnych słów, gestów i żartów, czynienie obraźliwych uwag, nawiązywanie w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej oraz wykorzystywanie wobec małoletniego relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby). - Nie jest dozwolone utrwalanie wizerunku małoletniego dla celów prywatnych poprzez filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie. Zakaz ten obejmuje także umożliwienia utrwalenia wizerunków małoletnich osobom trzecim. Wyjątkiem jest utrwalanie wizerunku na potrzeby zespołu, na podstawie zgody udzielonej przez rodziców/prawnych opiekunów.
- Nie jest dozwolone proponowanie małoletniemu alkoholu, wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji, jak również używanie ich w obecności małoletniego.
- Nie jest dozwolone nawiązywanie z małoletnim jakichkolwiek relacji romantycznej lub seksualnej, lub mogących zostać uznane za posiadające takie właściwości. Obejmuje to także seksualne komentarze, żarty, gesty oraz udostępnianie małoletniemu treści erotycznych i pornograficznych.
- Podejmując decyzje dotyczące małoletniego, poinformuj go o tym i staraj się brać pod uwagę jego oczekiwania.
- Szanuj prawo małoletniego do prywatności; jeśli konieczne jest odstąpienie od zasady poufności, aby chronić małoletniego, wyjaśnij mu to najszybciej, jak to możliwe.
- Jeśli pojawi się konieczność, porozmawiania z małoletnim na osobności, zostaw uchylone drzwi do pomieszczenia i zadbaj, aby być w zasięgu wzroku innych; możesz też poprosić drugiego pracownika o obecność podczas takiej rozmowy.
- Nie jest dozwolone utrzymywanie kontaktów towarzyskich z małoletnimi uczęszczającymi do zespołu za pośrednictwem szeroko rozumianych sieci komputerowych i zewnętrznych aplikacji. Dopuszczalną formą komunikacji
z małoletnimi i ich rodzicami lub opiekunami prawnymi są kanały służbowe. - Każde przemocowe działanie wobec małoletniego jest niedopuszczalne. Istnieją jednak sytuacje, w których fizyczny kontakt z małoletnim może być stosowny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu – jest odpowiedzią na potrzeby małoletniego w danym momencie, uwzględnia wiek dziecka, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy
i sytuacyjny. Nie można jednak wyznaczyć uniwersalnej stosowności każdego takiego kontaktu fizycznego, ponieważ zachowanie odpowiednie wobec jednego małoletniego może być nieodpowiednie wobec innego. Kieruj się zawsze swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując i odnotowując reakcję małoletniego, pytając jego o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie). - Nie wolno bić, szturchać, popychać ani w jakikolwiek sposób naruszać integralności fizycznej małoletniego.
- Nie wolno dotykać małoletniego w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
- Szczególną ostrożność należy zachować wobec małoletniego, który doświadczył nadużycia i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania. Takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że małoletni będzie dążyć do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi.
- Kontakt fizyczny z małoletnim nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy.
- W sytuacjach wymagających ewentualnych czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec małoletniego, należy unikać innego niż niezbędnego kontaktu fizycznego
z małoletnim. Należy zadbać o to, aby w miarę możliwości w każdej z czynności pielęgnacyjnych i higienicznych asystowała inna osoba z zespołu. - Przy podejmowaniu kontaktu z małoletnim z niepełnosprawnością lub specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, uwzględnia się w sposób szczególny tę kwestię.
Rozdział II
Zasady i procedury podejmowanie interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia
lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego.
§5
Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia małoletniego
- Pracownicy zespołu lub pozostały personel zwracają szczególną uwagę na występowanie w zachowaniu małoletniego sygnałów świadczących o krzywdzeniu,
w szczególności o możliwości popełnienia przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletniego, wskazane w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1138 ze zm.) w następujących regulacjach:
Art. 197. [Zgwałcenie i wymuszenie czynności seksualnej];
Art. 198. [Seksualne wykorzystanie niepoczytalności lub bezradności];
Art. 199.[Seksualne wykorzystanie stosunku zależności lub krytycznego położenia]; Art. 200. [Seksualne wykorzystanie małoletniego];
Art. 200a. [Elektroniczna korupcja seksualna małoletniego] ;
Art. 200b. [Propagowanie pedofilii];
Art. 202. [Publiczne prezentowanie treści pornograficznych];
Art. 203. [Zmuszenie do uprawiania prostytucji];
Art. 204. § 3. [Stręczycielstwo, sutenerstwo i kuplerstwo].
- Zgodnie z art. 304 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1375 ze zm.) instytucje państwowe i samorządowe, które
w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa. - Uwagę pracownika zespołu lub pozostały personel powinny zwrócić przykładowo następujące zachowania:
- małoletni ma widoczne obrażenia ciała (siniaki, poparzenia, ugryzienia, złamania kości itp.), których pochodzenie trudno jest wyjaśnić;
- podawane przez małoletniego wyjaśnienia dotyczące obrażeń wydają się niewiarygodne, niemożliwe, niespójne itp. Małoletni często je zmienia;
- pojawia się niechęć przed udziałem w lekcjach uwzględniających ćwiczenia fizyczne; ·małoletni nadmiernie zakrywa ciało, niestosownie do sytuacji i pogody;
- małoletni wzdryga się, kiedy podchodzi do niego osoba dorosła;
- małoletni boi się rodzica lub opiekuna;
- małoletni boi się powrotu do domu;
- małoletni jest bierny, wycofany, uległy, przestraszony;
- małoletni cierpi na powtarzające się dolegliwości somatyczne: bóle brzucha, głowy, mdłości itp.;
- małoletni moczy się bez powodu lub w konkretnych sytuacjach czy też na widok określonych osób;
- nastąpiła nagła i wyraźna zmiana zachowania małoletniego.
§6
Procedura postępowania w przypadku krzywdzenia małoletniego
w środowisku domowym
- W przypadku powzięcia przez pracownika zespołu lub pozostały personel podejrzenia, że małoletni jest krzywdzony, pracownik lub pozostały personel ma obowiązek przekazania uzyskanej informacji dyrektorowi zespołu oraz sporządzić notatkę służbową.
- Pracownik pedagogiczny zespołu, który powziął informację o krzywdzeniu małoletniego przeprowadza z nim rozmowę w obecności drugiego pracownika pedagogicznego (w miarę możliwości w obecności psychologa bądź pedagoga).
- W przypadku uzyskania informacji o krzywdzeniu małoletniego lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego, pracownik zespołu ma obowiązek wezwać pogotowie, jeżeli wystąpiło poważne uszkodzenie ciała lub rozważyć inną formę pomocy przedmedycznej.
- Rozmowa o której mowa w§ 6 ust. 2 ma na celu ustalenie podstawowych faktów(miejsce zdarzenia, opis zdarzenia, obecność członków środowiska domowego, obserwatorzy zdarzenia, świadkowie, częstotliwość)oraz wsparcie emocjonalne małoletniego. Rozmowa odbywa się w odpowiednich warunkach, to znaczy w miejscu zapewniającym małoletniemu poczucie bezpieczeństwa oraz prywatności.
- Rozmowa odbywa się w oparciu o zasady poszanowania małoletniego. Podczas rozmowy małoletni zostaje zapewniony o słuszności ujawnienia faktu doświadczania krzywdzenia oraz zostaje poinformowany, że nawet bardzo bliska osoba nie ma prawa go krzywdzić.
- Osoby przeprowadzające rozmowę koncentrują się na kontakcie z małoletnim – wysłuchują, co małoletni ma do powiedzenia, są uważni na pozawerbalne przejawy uczuć małoletniego – zażenowanie, skrępowanie, wstyd, lęk, przerażenie, itp., pomagając małoletniemu poradzić sobie z nimi. Przebieg rozmowy dokumentowany jest w formie notatki służbowej.
- Dyrektor zespołu organizuje spotkanie z rodzicami lub opiekunami prawnymi małoletniego, którego krzywdzenie podejrzewa oraz informuje ich o podejrzeniu.
W spotkaniu uczestniczy psycholog lub pedagog zespołu, a także wychowawca klasy/grupy do której uczęszcza małoletni. - W trakcie rozmowy dyrektor zespołu odwołuje się do wspólnego celu, jakim jest dobro małoletniego, dokonuje opisu problemu i szkód jakie ponosi małoletni – przedstawia rodzicom lub opiekunom prawnym ocenę sytuacji.
- W trakcie rozmowy rodzice lub opiekunowie prawni małoletniego zostają poinformowani o dostępnych możliwościach objęcia ich środowiska domowego wsparciem oraz o obowiązku zgłoszenia przez zespół podejrzenia krzywdzenia małoletniego do odpowiedniej instytucji (w zależności od oceny sytuacji i skorelowanej z nią interwencją: policja, prokuratura, sąd rodzinny, ośrodek pomocy społecznej, zespół interdyscyplinarny do spraw przeciwdziałania przemocy domowej – wszczęcie procedury „Niebieskie Karty”). Przebieg rozmowy oraz podjęte ustalenia
są dokumentowane w formie notatki służbowej. - Po przeprowadzeniu rozmowy z rodzicami lub opiekunami prawnymi małoletniego, dyrektor zespołu informuje odpowiednie podmioty, o których mowa w § 6 ust. 9.
- W przypadku stwierdzenia niezasadności podejrzenia krzywdzenia małoletniego dyrektor zespołu lub inna osoba uczestnicząca w spotkaniu stwierdzają ten fakt
w notatce służbowej, o której mowa w § 6 ust. 9. Zaleca się dalszą obserwację małoletniego. - Psycholog wraz z innymi specjalistami pracującymi w zespole opracowuje plan pomocy małoletniemu. Plan pomocy zawiera przede wszystkim:
- działania podjęte przez zespół w celu zapewnienia małoletniemu bezpieczeństwa;
- formy pomocy małoletniemu, które zostały zapewnione przez zespół oraz przy współpracy z innymi instytucjami;
- skierowanie małoletniego do innych podmiotów, działających na rzecz wsparcia dzieci krzywdzonych, jeśli zaistnieje taka potrzeba.
- Plan pomocy jest przedstawiany rodzicom lub opiekunom prawnym małoletniego
z zaleceniem współpracy przy jego realizacji. - Plan pomocy uwzględnia sytuację małoletnich z niepełnosprawnościami oraz małoletnich ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
§7
Procedura postępowania w przypadku krzywdzenia małoletniego przez pracownika lub
pozostały personel zespołu
- Osoba, która uzyskała informację, że małoletni jest krzywdzony przez pracownika lub pozostały personel zespołu, ma obowiązek jej przekazania do dyrektora zespołu, a na jego prośbę sporządzić notatkę służbową.
- Dyrektor zespołu organizuje spotkanie z pracownikiem lub pozostałym personelem zespołu, informuje ich o podejrzeniu. W spotkaniu uczestniczy psycholog lub pedagog zespołu, a także wychowawca klasy/grupy do której uczęszcza małoletni.
- W trakcie rozmowy dyrektor zespołu odwołuje się do wspólnego celu, jakim jest dobro małoletniego, dokonuje opisu problemu i szkód jakie ponosi małoletni – przedstawia ocenę sytuacji.
- Spotkanie ma na celu omówienie sytuacji małoletniego i zasadności podejrzeń oraz wypracowanie sposobu postępowania w tym konkretnym przypadku. Przebieg rozmowy oraz podjęte ustalenia są dokumentowane w formie notatki służbowej.
- W przypadku stwierdzenia niezasadności podejrzenia krzywdzenia małoletniego dyrektor zespołu lub inna osoba uczestnicząca w spotkaniu stwierdzają ten fakt
w notatce służbowej o której mowa w § 7 ust. 4. - W przypadku zasadności podejrzeń co do krzywdzenia małoletniego przez pracownika lub pozostałego personelu zespołu, dyrektor zespołu informuje o zdarzeniu rodziców lub opiekunów prawnych małoletniego oraz odpowiednie instytucje.
- W przypadku zasadności podejrzeń co do krzywdzenia małoletniego przez pracownika lub pozostałego personelu zespołu psycholog wraz z innymi specjalistami pracującymi w zespole opracowuje plan pomocy małoletniemu. Plan pomocy zawiera przede wszystkim:
- działania podjęte przez zespół w celu zapewnienia małoletniemu bezpieczeństwa;
- formy pomocy małoletniemu, które zostały zapewnione przez zespół oraz przy współpracy z innymi instytucjami;
- skierowanie małoletniego do innych podmiotów, działających na rzecz wsparcia dzieci krzywdzonych, jeśli zaistnieje taka potrzeba.
- Plan pomocy jest przedstawiany rodzicom lub opiekunom prawnym małoletniego
z zaleceniem współpracy przy jego realizacji. - Plan pomocy uwzględnia sytuację małoletnich z niepełnosprawnościami oraz małoletnich ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
- Wobec pracownika zespołu w stosunku, do którego zachodzi zasadność podejrzenia popełnienia przestępstwa podejmuje się kroki zgodne z Kodeksem Pracy oraz innymi przepisami prawa.
- Wobec pozostałego personelu zespołu (stażyści, praktykanci, wolontariusze)
w stosunku, do którego zachodzi zasadność podejrzenia przestępstwa podejmuje się kroki zgodne z ogólnymi przepisami prawa. - Wszyscy pracownicy zespołu i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych powzięli informację o krzywdzeniu małoletniego lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji
w tajemnicy, włączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych
§8
Procedura postępowania w przypadku krzywdzenia małoletniego w związku
z agresją i przemocą rówieśniczą
- W przypadku powzięcia przez pracownika zespołu lub pozostały personel podejrzenia, że małoletni jest krzywdzony, pracownik lub pozostały personel ma obowiązek przekazania uzyskanej informacji dyrektorowi zespołu oraz sporządzić notatkę służbową.
- Pracownik pedagogiczny zespołu, który powziął informację o krzywdzeniu małoletniego przeprowadza z nim rozmowę w obecności drugiego pracownika pedagogicznego (w miarę możliwości w obecności psychologa bądź pedagoga).
- Nauczyciel bądź pracownik zespołu , który jest świadkiem agresywnego zachowania małoletnich jest zobowiązany do:
- natychmiastowej słownej i stanowczej reakcji na zaistniałą sytuację;
- odizolowania od grupy małoletniego zachowującego się agresywnie;
- w razie potrzeby wezwania pomocy (innego nauczyciela, pracownika obsługi);
- udzielenia pomocy małoletniemu doznającemu agresji i zabezpiecza bezpieczeństwo pozostałych małoletnich.
- Jeżeli to możliwe, nauczyciel ustala przyczynę agresji. Przeprowadza rozmowę
ze stronami konfliktu, uświadamiając im nieodpowiednie zachowanie. O zajściu informuje wychowawcę. - Szczególną opieką wychowawcy klasy/grupy otoczony zostaje małoletni doznający agresji lub przemocy rówieśniczej w ramach zajścia. Otrzymuje wsparcie i jeśli to potrzebne – pomoc przedmedyczną.
- Małoletni przejawiający zachowania agresywne ma możliwość wyjaśnienia powodów swego zachowania i podjęcia działań w celu zakończenia sytuacji. Ma prawo do uzyskania pełnej informacji dotyczącej jego sytuacji. Jego pośrednikami mogą być: wychowawca klasy/grupy, dyrektor zespołu lub inny nauczyciel.
- O udziale małoletnich w zajściu, uzyskanych wyjaśnieniach i podjętych przez zespół krokach informowani są rodzice w możliwie najkrótszym czasie. Zaleca się dalszą obserwację małoletnich (osobę stosująca i doznającą agresji/przemocy rówieśniczej).
- Przebieg interwencji, rozmowy oraz podjęte ustalenia są dokumentowane w formie notatki służbowej.
- Jeśli zachowanie małoletniego nie ulega poprawie, wychowawca/opiekun grupy zwraca się z pisemną prośbą o zgłoszenie się rodzica (prawnego opiekuna) do zespołu:
- przeprowadza rozmowę z rodzicem (prawnym opiekunem), pogłębiając wiedzę na temat małoletniego, jego rozwoju intelektualnego, społecznego, emocjonalnego;
- na prośbę wychowawcy/opiekuna grupy i w jego obecności rozmowę przeprowadza dyrektor zespołu (w obecności rodziców/opiekunów prawnych) analizując przyczyny zachowania małoletniego, pomagając rodzicom/opiekunom prawnym w doborze metod wychowawczych;
- z rozmowy z małoletnim i rodzicem, wychowawca/opiekun grupy sporządza notatkę, którą podpisuje rodzic/opiekun prawny.
- W przypadku utrzymywania się nieprawidłowych relacji małoletniego z rówieśnikami (pobicia, zaczepianie itp.), wychowawca/opiekun grupy w porozumieniu z rodzicami małoletniego/opiekunami prawnymi kieruje je na konsultację psychologiczną, w celu otrzymania dalszych wskazówek dotyczących prowadzenia małoletniego.
- W sytuacji, kiedy małoletni w dalszym ciągu stwarza zagrożenie dla innych uczniów, wychowawca/opiekun grupy w porozumieniu z dyrektorem zespołu kieruje wniosek do Sądu Rejonowego, Wydziału Rodzinny i Nieletnich o zastosowanie środka wychowawczego zapobiegającego demoralizacji małoletniego.
Rozdział III
Procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz
osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”.
§9
Składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego oraz zawiadamianie sądu opiekuńczego
- W przypadku, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia wobec małoletniego jednego
z przestępstw wskazanych w § 5 ust. 1: - Dyrektor zespołu składa zawiadomienie na policję lub do prokuratury, realizując obowiązek wynikający z art. 304 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2022 r., poz. 1375 ze zm.);
- Dyrektor zespołu podejmuje niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa, o ile miało ono miejsce na terenie zespołu.
- Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone dyrektor zespołu zawiadamia sąd opiekuńczy, dokonując opisu zdarzenia uzasadniającego wszczęcie postępowania z urzędu.
- W sytuacji złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego bądź zawiadomienia sądu opiekuńczego informuje się równolegle o tym fakcie rodziców bądź opiekunów prawnych małoletniego.
- Dyrektor zespołu podejmując decyzję dotyczącą złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego bądź zawiadomienia sądu opiekuńczego, kieruje się przede wszystkim dobrem małoletniego.
§10
Wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”
1. Realizacja procedury „Niebieskie Karty” odbywa się w oparciu o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”. ( Dz.U.2023 poz. 1870).
- Wszczęcie procedury następuje z chwilą wypełnienia formularza „Niebieska Karta – A” w przypadku uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy domowej lub zgłoszenia dokonanego przez świadka przemocy domowej.
- Formularz, o którym mowa w ust. 2, wypełniają osoby będące przedstawicielami podmiotów wymienionych w art. 9a ust. 11–11d ustawy z dnia 29 lipca 2005 r.
o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U. 2021. poz. 1249 wraz z późn. zm.). - Osoba wszczynająca procedurę podejmuje działania interwencyjne mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobie doznającej przemocy domowej.
- Jeżeli istnieje podejrzenie stosowania przemocy domowej wobec małoletniego, działania w ramach procedury przeprowadza się w obecności rodzica, opiekuna prawnego lub faktycznego.
- Jeżeli istnieje podejrzenie, że osobami stosującymi przemoc domową wobec małoletniego są rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni, działania w ramach procedury przeprowadza się w obecności pełnoletniej osoby najbliższej w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, z późn. zm.) lub pełnoletniej osoby wskazanej przez małoletniego.
- Działania z udziałem małoletnich osób doznających przemocy domowej przeprowadza się, w miarę możliwości, w obecności psychologa.
- Po wypełnieniu formularza „Niebieska Karta – A” osobie doznającej przemocy domowej przekazuje się formularz „Niebieska Karta– B”. Jeżeli osobą doznającą przemocy domowej jest małoletni, formularz „Niebieska Karta – B” przekazuje się rodzicowi, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu, a w przypadkach jeżeli istnieje podejrzenie, że osobami stosującymi przemoc domową wobec małoletniego są rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni, działania w ramach procedury przeprowadza
się w obecności pełnoletniej osoby najbliższej w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, z późn. zm.) lub pełnoletniej osoby wskazanej przez małoletniego. - Wypełniony formularz „Niebieska Karta – A” niezwłocznie, nie później niż w terminie 5 dni roboczych od dnia wszczęcia procedury, przekazuje się do zespołu interdyscyplinarnego. Kopię wypełnionego formularza „Niebieska Karta – A” pozostawia się u wszczynającego procedurę.
- Pracownik pedagogiczny zespołu może zostać wytypowany przez dyrektora zespołu do pracy w grupie diagnostyczno-pomocowej, która została powołana przez zespół interdyscyplinarny. Zgodnie z § 9 ust. 3 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”. ( Dz.U.2023 poz. 1870), wytypowane osoby, nie mogą odmówić udziału w pracach tychże grup.
- Rola i zadania pracownika zespołu powołanego w skład grupy diagnostyczno-pomocowej, działającej na rzecz przeciwdziałania przemocy w środowisku domowym małoletniego, zostają określone przez członków tejże grupy i wynikają z ustalonego planu pomocy małoletniemu. Pracownik zespołu jest zobowiązany współdziałać
z wszystkimi członkami grupy diagnostyczno-pomocowej w ramach współpracy interdyscyplinarnej służb.
Rozdział IV
Zasady przeglądu i aktualizacji standardów
§11
- Standardy ochrony małoletnich obowiązujące w zespole podlegają przeglądowi corocznie,
w terminie ustalonym przez dyrektora zespołu , każdorazowo w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego oraz w razie nowelizacji aktów prawnych, mających wpływ na kształt przyjętych standardów oraz procedur. Wnioski z przeprowadzonej oceny należy pisemnie udokumentować. - Przegląd standardów ochrony małoletnich, obowiązujących w zespole, polega na ustaleniu wypełniania przez standardy wymogów przepisów prawa powszechnie obowiązującego.
- Przeglądu standardów ochrony małoletnich, obowiązujących w zespole, dokonuje dyrektor zespołu ub osoba przez niego upoważniona.
- W przypadku, gdy przegląd, o którym mowa w§ 11 ust. 3, wykaże niespełnianie przez standardy ochrony małoletnich wymagań określonych w przepisach, o których mowa
w § 11 ust. 1, lub też standardy z innych przyczyn okazały się nieaktualne, lub nieodpowiadające potrzebom ochrony małoletnich, dokonywana jest aktualizacja standardów. - Aktualizacji standardów ochrony małoletnich, obowiązujących w zespole, dokonuje dyrektor zespołu. W przypadku aktualizacji standardów, przygotowany projekt jest przyjmowany przez dyrektora zespołu w drodze zarządzenia.
Rozdział V
Zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki lub organizatora do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności.
§12
- Przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich lub
z opieką nad nimi dyrektor zespołu uzyskuje informacje, czy dane tej osoby
są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. - Przez inną działalność związaną z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich należy rozumieć w szczególności wykonywanie czynności związane z organizacją wypoczynku małoletnich, wykonywanie umów cywilnoprawnych związanych
z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich lub z opieką nad nimi. - Osobą odpowiedzialną za przygotowanie personelu zespołu do stosowania standardów ochrony małoletnich jest dyrektor zespołu. Dyrektor może upoważnić wyznaczoną przez siebie osobę do przygotowania personelu zespołu do stosowania standardów ochrony małoletnich.
- Osoba upoważniona przez dyrektora, o której mowa w§ 12 ust. 3, musi legitymować się co najmniej 5 letnim doświadczeniem w pracy z osobami małoletnimi, uzyskanym
w jednostkach oświaty, leczniczych lub pomocy społecznej. Dodatkowo musi posiadać niezbędną wiedzę pozwalającą na przeprowadzenie szkoleń pracowników placówki, obejmujących następujące zagadnienia: - rozpoznawanie symptomów krzywdzenia małoletnich;
- procedury interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia małoletnich;
- odpowiedzialność prawna pracowników placówki, zobowiązanych
do podejmowania interwencji w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia krzywdzenia małoletnich; - stosowanie procedury „Niebieskie Karty”.
- Szkolenia, o których mowa w§ 12ust. 4, są organizowane raz w roku, w terminie wskazanym przez dyrektora.
- Osoba, o której mowa w 12ust. 4, zapoznaje pracowników oraz pozostałego personelu zespołu ze standardami ochrony małoletnich oraz odbiera od każdego zatrudnionego pracownika lub pozostałego personelu zespołu oświadczenie o zapoznaniu się ze standardami ochrony małoletnich, obowiązującymi w zespole.
- Pracownicy nowo zatrudnieni w zespole są zapoznawani ze standardami w pierwszym tygodniu pracy i w tym czasie jest od nich odbierane oświadczenie, o którym mowa w
12 ust. 6. - Osoba, o której mowa w 12 ust. 4 jest odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń
o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia.
Rozdział VI
Zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania.
§13
Zasady i sposób udostępniania standardów – rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni
- Dokumentacja składająca się na standardy ochrony małoletnich jest dostępna na stronie internetowej zespołu.
- Rodzice/opiekunowie prawni małoletnich są informowani o adresie strony internetowej zespołu, o której mowa w§ 13 ust. 1 za pośrednictwem przyjętych kanałów komunikacji.
- Na życzenie rodziców/opiekunów prawnych standardy ochrony małoletnich
są udostępniane w formie papierowej. Za udostępnienie dokumentu odpowiada psycholog bądź pedagog. - Obowiązkiem rodziców/opiekunów prawnych jest zaznajomienie się ze standardami
i wynikającymi z nich zasad ochrony małoletnich przed krzywdzeniem.
§14
Zasady i sposób udostępniania standardów – małoletni
- Dokumentacja składająca się na standardy ochrony małoletnich jest dostępna na stronie internetowej zespołu.
- Dyrektor zespołu wywiesza w widocznym miejscu w budynku placówki standardy ochrony małoletnich, w wersji zupełnej oraz skróconej. Wersja skrócona zawiera informacje istotne dla małoletnich.
Rozdział VII
Sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.
§15
- Każdy ujawniony lub zgłoszony incydent lub zdarzenie zagrażające dobru małoletniego, na temat którego zespół posiada wiedzę, zostaje odnotowany w ewidencji zdarzeń zagrażających dobru małoletniemu.
- Ewidencji zdarzeń zagrażających dobru małoletniemu nadaje się kategorię archiwalną zgodnie z przepisami odrębnymi.
- Dokumenty związane ze zgłoszonymi incydentami przechowuje się w teczce małoletniego i/lub aktach osobowych pracownika zespołu, w zależności od rodzaju ujawnionych lub zgłoszonych incydentów.
- Każdorazowy wpis do ewidencji zdarzeń zagrażających dobru małoletniemu uruchamia procedurę przeglądu i ewentualnej aktualizacji standardów ochrony małoletnich.
Rozdział VIII
Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet. Procedury ochrony małoletnich przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie.
§16
- Zespół, zapewniając małoletnim dostęp do Internetu, podejmuje działania zabezpieczające małoletnich przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju, w szczególności instaluje i aktualizuje oprogramowanie zabezpieczające. Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych stanowią:
- infrastruktura sieciowa zespołu umożliwia dostęp do Internetu, zarówno personelowi, jak i uczniom, w czasie zajęć i poza nimi;
- zespół korzysta z Bezpiecznego Internetu OSE;
- rozwiązania organizacyjne na poziomie zespołu bazują na aktualnych standardach bezpieczeństwa.
- Osobą odpowiedzialną za bezpieczeństwo w sieci w zespole jest Artur Smaga. Do obowiązków tej osoby należy:
- zabezpieczenie sieci internetowej zespołu przed niebezpiecznymi treściami poprzez instalację i aktualizację odpowiedniego, nowoczesnego oprogramowania lub aktualnych certyfikatów OSE;
- aktualizowanie oprogramowania lub certyfikatów w miarę potrzeb;
- monitorowanie czy na komputerach ze swobodnym dostępem podłączonych do Internetu nie znajdują się niebezpieczne treści.
- W przypadku znalezienia niebezpiecznych treści wyznaczony przed dyrektora zespołu pracownik stara się ustalić, kto korzystał z komputera w czasie ich wprowadzenia; informację o małoletnim, który korzystał z komputera w czasie wprowadzenia niebezpiecznych treści.
- Wyznaczony pracownik przekazuje dyrektorowi zespołu informacje na temat poczynionych ustaleń. Dyrektor zespołu aranżuje dla małoletniego rozmowę
z psychologiem lub pedagogiem na temat bezpieczeństwa w Internecie. - Jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozmowy psycholog/pedagog uzyska informacje,
że małoletni jest krzywdzony, podejmuje działania opisane w niniejszym dokumencie - W przypadku dostępu do Internetu realizowanego pod nadzorem pracownika ma on obowiązek informowania małoletnich o zasadach bezpiecznego korzystania z Internetu.
- Pracownik zespołu czuwa także nad bezpieczeństwem korzystania z Internetu przez małoletnich podczas zajęć.
- W miarę możliwość i przeprowadza się z małoletnimi cykliczne warsztaty dotyczące bezpiecznego korzystania z Internetu.
- Zespół zapewnia stały dostęp do materiałów edukacyjnych, dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu, przy komputerach, z których możliwy jest swobodny dostęp do sieci.
§17
- Bezpieczne korzystanie z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet obejmuje następujące zasady, o których informowani są na bieżąco małoletni przez pracowników zespołu:
- nie podawaj swoich danych osobowych, takich jak: imię, nazwisko, numer telefonu czy adres domowy;
- dbaj o nierozpowszechnianie swojego wizerunku; w przypadku publikacji zdjęć w sieci należy zadbać, aby dostęp do nich miały wyłącznie osoby znajome;
nie udostępniaj zdjęć nieznajomym, w szczególności zdjęć intymnych, czy
w niepełnym ubraniu; - poinformuj rodziców lub wychowawcę o każdym przypadku, gdy napotkasz się w sieci na treści, które wydają się nielegalne, czy w jakikolwiek sposób wywołują niepokój;
- o propozycjach spotkania, jakie otrzymasz od internetowych znajomych zawsze informuj rodziców lub wychowawcę;
- nie atakuj nikogo w sieci, niezależnie od tego, jakie zdanie on wyraża; nie pokazuj agresji, nie stosuj gróźb;
- nie korzystaj z sieci przez zbyt długi czas, bo zbyt długie korzystanie z komputera bądź innych urządzeń mobilnych może zaszkodzić Twojemu zdrowiu;
- pamiętaj, że im dłużej korzystasz z sieci, tym mniej rozmawiasz ze znajomymi twarzą w twarz, a takie kontakty są najbardziej wartościowe.